Chuyện gì đang xảy ra trên thị trường nông sản thế giới
Thị trường tài chính năm 2020 đã chứng kiến các kỷ lục lần lượt bị xô đổ bởi dòng tiền cuồn cuộn chảy vào thị trường, khi chính phủ các quốc gia trên thế giới đồng loạt thực hiện các chính sách tiền tệ và tài khóa nới lỏng nhằm vực dậy nền kinh tế khỏi tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19. Bên cạnh thị trường chứng khoán, thị trường hàng hóa (Commodity Market) cũng đang chứng kiến sự tăng giá không phanh của các Hợp đồng tương lai (HĐTL) của thị trường nông sản. Điều này mang lại tâm lý lạc quan cho giới đầu cơ, nhưng lại gây đau đầu cho các nhà hoạch định chính sách khi đang phải đối mặt với vấn đề nan giải: đảm bảo an ninh lương thực hậu Covid-19.
Trong tháng 11/2020, chỉ số giá lương thực (FFPI) được công bố từ Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO) đạt mức trung bình 105 điểm, tăng 4% so với tháng 10. Sự gia tăng của FFPI không chỉ đánh dấu mốc tăng điểm hàng tháng mạnh nhất kể từ năm 2012 mà còn cho thấy ngưỡng cao nhất kể từ năm 2014.
Trong đó giá các loại lương thực chủ chốt trên thị trường nông sản thế giới là lúa mì, ngô và lúa gạo (chiếm 87% sản lượng lương thực toàn cầu) đã tăng mạnh, thúc đẩy chỉ số phụ ngũ cốc tăng liên tục trong vòng 5 tháng ở mức 18% kể từ tháng 7 năm 2020.
Ngọn lửa tăng giá lương thực thế giới đã bắt đầu được thắp lên kể từ thời điểm tháng 4/2020, khi các quốc gia trên thế giới ồ ạt nhập khẩu lương thực, với lo ngại đứt gãy nguồn cung do thương mại quốc tế bị gián đoạn bởi tác động của đại dịch Covid-19 và triển vọng vụ mùa không khả quan tại các quốc gia chủ chốt trên thế giới, đang bị đe dọa bởi điều kiện khô hạn khi chu kỳ La Nina đã bắt đầu xuất hiện.
Các quốc gia có sản lượng lương thực lớn nhất trên thế giới đang phải đối mặt với tình trạng lạm phát giá lương thực nội địa. Điển hình Nga là quốc gia không những có sản lượng lúa mì lớn thứ năm trên thế giới mà còn là xuất khẩu số một thế giới đang phải thực hiện các giải pháp căng cơ nhằm ổn định tình hình lương thực trong nước.
Nửa cuối tháng 12/2020, giới chức Nga đã công bố mức hạn ngạch xuất khẩu lúa mì ở mức 17.5 triệu tấn, cao hơn 4 triệu tấn so với mức hạn ngạch trước đó. Đồng thời, Nga cũng đã áp mức thuế xuất khẩu lúa mì ở mức 25 euro/tấn kèm theo điều kiện sẽ đánh thuế tăng lên 100 euro/tấn nếu khối lượng xuất khẩu vượt hạn ngạch. Thời gian áp dụng cho cả hai biện pháp là từ 15/02 đến 30/6/2021.
Mức hạn ngạch mới có thể khiến thị trường lúa mì toàn cầu mất đi ít nhất là 4 triệu lúa mì đến từ Nga, trong bối cảnh sản lượng lúa mì tại các thị trường chủ chốt khác như Châu Âu, Mỹ và Ukraine ghi nhận mức sụt giảm sản lượng so với niên vụ trước (theo các ước tính từ Bộ Nông nghiệp Mỹ – USDA) khi tình trạng khô hạn vẫn còn kéo dài. Theo USDA, sản lượng lúa mì xuất khẩu Nga niên vụ 2020/21 ước tính đạt 40 triệu tấn.
Các khu vực trồng ngô chủ chốt trên thế giới như Mỹ và Nam Mỹ cũng đang trải qua các điều kiện khô hạn tương tự do La Nina và tình trạng đang ngày một diễn biến xấu đi, đe dọa đến nguồn cung ngô toàn cầu. Theo USDA, các ước tính về sản lượng ngô Mỹ và khu vực Nam Mỹ liên tục được điều chỉnh giảm qua các báo cáo phát hành định kỳ hàng tháng. Việc vụ ngô gặp trục trặc tại các khu vực chủ chốt trên sẽ khiến cho giá ngô bị tác động mạnh.
Hiện tại vụ ngô tại Argentina còn phải đối mặt với tình trạng đình công của công nhân tại các cảng xuất khẩu chính, gây ra tình trạng ùn ứ hàng hóa do không thể bốc dỡ cũng như xuất khẩu đi các quốc gia khác. Làn sóng biểu tình ngày một dai dẳng và lan rộng. Hơn thế nữa, Bộ Nông nghiệp Argentina còn đình chỉ các hoạt động xuất khẩu cho tới tháng 3/2021 với mục đích đảm bảo nguồn cung lương thực trong nước. Người láng giềng là Brazil cũng cho thấy tình trạng khan hiếm ngô nội địa, thông qua việc chính phủ nước này phải dỡ bỏ mức thuế nhập khẩu nông sản ở mức 8% đối với các quốc gia ngoài khối Mercosur (Khối thị trường chung Nam Mỹ).
Trung Quốc cũng là một yếu tố hỗ trợ rất tốt cho đợt tăng giá thị trường nông sản hiện tại bởi các đợt nhập khẩu ồ ạt với khối lượng lớn nông sản từ các nguồn khác nhau. Bắc Kinh đã trải qua một vụ mùa khó khăn không chỉ bởi là quốc gia khởi phát của đại dịch Covid-19 phải thực hiện phong tỏa mà còn đối diện với tình hình bão lũ triền miên. Các nhà chức trách buộc phải mở các kho dự trữ lương thực trong nước nhằm đảm bảo ổn định an ninh lương thực – vốn là một mục tiêu rất quan trọng của Trung Quốc.
Theo USDA, Trung Quốc đã tăng nhập khẩu lúa mì đột biến ở mức cao nhất kể từ niên vụ 2014/15. Theo đó, nhập khẩu lúa mì Trung Quốc ước tính trong niên vụ 2020/21 đạt 8.5 triệu tấn, sắp chạm mức hạn ngạch nhập khẩu năm 2021 là 9.64 triệu tấn.
Nhu cầu nhập ngô từ Trung Quốc còn lớn hơn, các cơn bão quét qua vụ ngô đã khiến các cánh đồng ngô ngã rạp, một số khu vực người nông dân phải chèo ghe để vớt vác những bắp ngô còn sót lại trên mặt nước. Theo USDA, ước tính nhập khẩu ngô Trung Quốc trong niên vụ 2020/21 đạt 16.5 triệu tấn, tăng hơn gấp đôi so với niên vụ trước, đồng thời mức nhập khẩu này đã vượt hạn ngạch nhập khẩu năm 2021 là 7.2 triệu tấn ngô. Một số thông tin hành lang cho rằng, Trung Quốc còn âm thầm cấp thêm hạn ngạch nhập khâu cho các công ty nhà nước trong bối cảnh nguồn cung trong nước khan hiếm.
Trung Quốc đang cần rất lớn lượng ngô và lúa mì khi năm mới đang ngày một cận kề, đồng thời nhu cầu dùng ngô làm thức ăn chăn nuôi cho đàn lợn khổng lồ đang trong quá trình tái đàn là rất lớn.
Ngoài ra, trên thị trường lúa gạo cũng ghi nhận lần đầu tiên sau 30 năm Trung Quốc nhập khẩu gạo từ Ấn Độ khi nguồn cung từ các quốc gia Đông Nam Á đang thắt chặt và giá xuất khẩu kém cạnh tranh hơn.
Như vậy, có thể thấy rằng nguồn cung lương thực trên thế giới đang phải chịu những tác kép từ hệ lụy của cuộc khủng hoảng sức khỏe chưa từng thấy trong lịch sử và tác động của yếu tố khí hậu ngày một cực đoan. Trong khi đó tốc độ gia tăng nhanh chóng của dân số thế giới đang thúc đẩy về mặt cầu ngày một tăng cao. Nguy cơ về mất cân đối cung cầu lương thực đang hiện hữu.
Xem thêm:
- Nên đầu tư hàng hóa phái sinh ở đâu?
- Đầu Tư Hàng Hóa Phái Sinh Có Sinh Lời Không?
- Giao dịch hàng hóa phái sinh, tại sao không?
——
CÔNG TY CỔ PHẦN SAIGON FUTURES
- Hotline: 0286 686 0068
- Email: dvkh@saigonfutures.com
- Fanpage: Saigon Futures Inc.
- Youtube: Saigon Futures
- LinkedIn: Saigon Futures_Commodity Trading Firm
THÔNG TIN LIÊN HỆ:
- Công Ty Cổ Phần Saigon Futures
- MST: 0315173341
- Hotline: 028.6686.0068
- Email: cskh@saigonfutures.com
- Fanpage: Saigon Futures Inc.
- Youtube: Saigon Futures
- LinkedIn: Saigon Futures_Commodity Trading Firm
- Trụ sở chính: 506 Nguyễn Đình Chiểu, Phường 4, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh
- VPGD Hà Nội: Tầng 14, tòa nhà Cục tần số vô tuyến điện, 115 Trần Duy Hưng, Phường Trung Hòa, Quận Cầu Giấy, TP. Hà Nội
- VPGD Sài Gòn: Tầng 1 tòa nhà Master Building, 41-43 Trần Cao Vân, Phường 6, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh